Smaldersestraat 10-12

Dit gerenoveerde hallenhuis met rieten dak heeft een eeuwenoude geschiedenis. De vroegste gegevens van de hoeve 'Wedehamer' dateren uit het jaar 1365, waarmee de boerderij tot de oudste locaties van Liempde behoort. Het is destijds een leengoed van het kasteel Oud Herlaer in Sint-Michelsgestel, wat betekent dat de kasteelheer van Oud Herlaer de hoeve aan een zogenaamde leenman uitleent in ruil voor geld en diensten in tijden van oorlog en nood. In de loop der eeuwen komt de hoeve in handen van adellijke families en grootgrondbezitters. Het pand, dat tegenwoordig in gebruik als woonhuis, dateert waarschijnlijk uit de zestiende of vroeg zeventiende eeuw.

De hoeve ligt dichtbij de voormalige Sint Janskapel, later de Sint Janskerk aan de Kerkakkers. Ten noorden van de hoeve Wedehamer ligt een grote meander van de rivier de Dommel.

Vermoedelijk zijn de leengoederen van het kasteel Oud Herlaer oorspronkelijk afkomstig van de abdij van Echternach. Omstreeks het jaar 699 schenkt een zekere Hadericus een aantal bezittingen in en rondom het huidige Sint-Michelsgestel aan de geloofsverkondiger Willibrord. Wanneer Willibrord overlijdt, komen zijn bezittingen in handen van de abdij van Echternach, waaronder waarschijnlijk ook de voorloper van de hoeve Wedehamer. In de loop van de vijftiende eeuw komt de boerderij in handen van adellijke families uit het huidige Noord-Limburg. In 1593 erft Helena Turck de hoeve van haar man. Na haar dood komt de hoeve in het bezit van haar familie. Na enkele generaties in het bezit te zijn van de familie Turck verandert de naam Wedehamer omstreeks 1650 geleidelijk in 'Turkse hoeve'. In de achttiende eeuw komt de hoeve in handen van grootgrondbezitters uit 's-Hertogenbosch. In de twintigste eeuw vindt er een aantal verbouwingen plaats.

In 1914 laat de familie Van de Laak op hetzelfde perceel een nieuwe hoeve bouwen om kleiner te gaan wonen. Deze kleine langgevelboerderij bevindt zich nu aan Smaldersestraat 14. Achter een luik van een raam zit een gevelsteen met het opschrift 'De gebr. v.d. Laak - 25 augustus 1914'. De schouw in het huis is verplaatst, maar nog wel voorzien van de originele tegels. Ook de kelder en de opkamer zijn nog aanwezig.

De familie Van de Laak verkoopt de boerderij aan Jan en Maria van Kuringen. Hun dochter Tonnie neemt na haar huwelijk met Jo van Balkom de boerderij over. Wanneer ze weduwe wordt betrekt ze een nieuw woonhuis op een nabijgelegen stuk grond. Ze verkoopt de boerderij in 1979. De nieuwe eigenaar laat het pand restaureren en maakt er twee woningen van. In 2008 komen beide delen weer in één hand en worden ze tot één woning samengevoegd.

Gesprek met eigenaar Kees Quinten, eigenaar van het pand Smaldersestraat 14, d.d. 29 november 2011.
Observaties van Dick Zweers, bouwhistoricus en lid van de Monumentencommissie gemeente Boxtel en Els Vissers, jarenlang verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, d.d. 29 november 2011.
Boerderijbeschrijvingen. Stichting Kèk Liemt,1998.

Erfgoedvereniging Kèk Liemt

Smaldersestraat 10-12

Monumenten